PURMEREND - De afgelopen weken heeft de politie extra controles gehouden op en rondom Purmerendse middelbare scholen met het oog op drugsgebruik. Scholieren kunnen daar te makkelijk aan drugs komen. De politie, scholen en gemeente hebben daarom de handen ineen geslagen en werken samen aan het oplossen van dit probleem. We spreken erover met Rick Janssen, themahouder jeugd van de politie. Rick: ‘We willen benadrukken dat het met de meeste scholieren hartstikke goed gaat, hoor! We hebben het hier niet over criminelen, maar een groep jongeren waar we ons zorgen over maken en die daarom onze aandacht verdienen.’

Helaas is drugsmisbruik onder minderjarigen ook een probleem in Purmerend. Het is nu de uitgelezen tijd om daar extra op te controleren. Rond december en januari is het team van Rick vooral bezig met vuurwerkoverlast en vandalisme: ‘Nu het voorjaar wordt en jongeren weer meer naar buiten gaan, merken we ook dat er meer gedeald wordt. Als de politie een minderjarige betrapt op het gebruik van drugs, wordt hij of zij doorverwezen naar Halt. De controles van de politie zijn overigens een klein onderdeel in een veel uitgebreidere aanpak om het verhandelen en gebruiken van drugs terug te dringen,’ vertelt Rick.

Risicojeugd

Mechteld van Berkel schuift daarom ook aan. Zij werkt bij de gemeente Purmerend als adviseur openbare orde en veiligheid. Een mond vol, maar het komt erop neer dat ze onder andere werkt aan het terugdringen van drugsproblemen in de stad. Mechteld: ‘Mijn aandachtsgebied is met name risicojeugd. Jongeren die, om wat voor reden dan ook, problemen hebben met school, de politie of hun ouders. Om deze jongeren te bereiken werken we samen met jongerenwerkers, scholen, politie en Halt. De controles zijn een direct gevolg van deze samenwerking. Maar we willen meer. Zo willen we bijvoorbeeld dat we ook als gemeente sneller kunnen optreden in dit soort situaties. Handhaving krijgt daarom meer bevoegdheden. Binnenkort mogen zij ook bekeuringen uitdelen als ze iemand betrappen op drugsgebruik. Hiervoor moet wel eerst de APV (Algemene Plaatselijke Verordening, waarin de wetgeving en regels op gemeentelijk niveau zijn vastgesteld) worden aangepast door het college, maar daar zijn we druk mee bezig.’

Vooral softdrugs

De controles kwamen natuurlijk niet uit de lucht vallen. Rick vertelt: ‘We kregen signalen dat er onder schooltijd drugs werden gebruikt en verhandeld. Het gaat in de meeste gevallen om softdrugs. Joints, hasj en wiet. We hebben controles gehouden rondom het Kooimanpark en bij de Spinnekop, twee locaties waar veel jongeren rondhangen. Eerdere observaties wezen erop dat daar veel gebruikt wordt, dus daar wilden we beginnen. Bij de controle aan de Spinnekop hebben we acht jongeren staande gehouden, waarvan de helft onder de achttien was.’ Zij mochten gewoon hun schooldag afmaken en meldden zich later, met hun ouders, bij de politie die hen doorverwijst naar Halt. Rick: ‘Deze kinderen wil je niet straffen, maar je wilt ze juist hulpverlening bieden. Uiteindelijk zijn ze daar veel meer mee geholpen.’

Praten

Mechteld vult aan: ‘Ik heb zelf kinderen in die leeftijd. Veel ouders zullen denken: mijn kind doet dat niet, maar het begint altijd klein. Kinderen zijn zich gewoon niet bewust van de gevaren. Ze beginnen steeds jonger met blowen – zijn soms pas twaalf of dertien jaar. Ouders weten het meestal niet of vinden het moeilijk om erover te praten met hun kinderen. Terwijl dat juist het beste is wat je kunt doen. Door het bespreekbaar te maken is het een stuk minder spannend of stiekem.’

Dealers

Ouders reageren vooralsnog positief op de acties. Rick: ‘Veel ouders zijn blij dat we hier aandacht aan besteden. Dat is voor ons weer een opsteker, omdat je weet dat je er niet alleen in staat, dat het niet iets is wat alleen de politie belangrijk vindt.’ Behalve de jongeren die ze betrappen op drugsgebruik, hoopt de politie ook de dealers te kunnen pakken. Die worden niet doorverwezen naar Halt, maar moeten (afhankelijk van de leeftijd) verschijnen voor de Officier van Justitie of de kinderrechter. Rick: ‘Meerderjarige scholieren fietsen soms af en aan naar de coffeeshop. Ze brengen dan, soms tegen betaling, drugs naar hun minderjarige medescholieren. Zo komen ze op een laagdrempelige manier in aanraking met criminaliteit, door een keertje drugs te halen voor een ander. Maar dat zet wel de deur open naar grotere problemen. Jongeren onder invloed zijn vaak betrokken bij conflicten en plegen vaker strafbare feiten. Dat is natuurlijk niet alleen in Purmerend zo, maar geldt in heel Nederland.’

Kluisjes

De controles op school bestaan, behalve uit de acties rondom de scholen, uit willekeurige kluisjescontroles. De scholen werken daarin goed mee. Mechteld: ‘Scholen zitten natuurlijk in een lastig parket. Elk jaar hebben ze weer nieuwe leerlingen nodig en drugsmisbruik of –controles komen nu eenmaal niet zo fijn over. Maar ook zij zetten het belang van een gezonde en veilige omgeving voor de leerlingen voorop en werken daarom goed mee. Het is ook niet zo dat het drugsmisbruik wel bij de ene school is en niet bij andere. Het probleem speelt in heel Purmerend en ver daarbuiten.’

Ouders

In de collectieve aanpak wordt ook ingezet op preventie. Als een jongere bij een controle betrapt wordt, is het eigenlijk al te ver gegaan. Scholen, politie en gemeente kunnen hierin van alles doen, maar ouders spelen ook een belangrijke rol. Mechteld: ‘Een jointje nu is zo veel zwaarder en schadelijker dan een joint dertig jaar geleden was. Tegelijkertijd lijken kinderen steeds meer te accepteren dat drugs een onderdeel zijn van hun leven. Ze kunnen er zo makkelijk aankomen dat het niet eens meer stiekem voelt. De rol van ouders is daarom essentieel. Zij kunnen kinderen leren dat drugs niet normaal zijn en dat het juist stoer is als je sterk genoeg bent om nee te zeggen.’

Brijder wil ouders helpen. Zij geven tips over hoe om te gaan met het vermoeden van drank- of drugsgebruik, maar ook hoe je het gesprek erover met je kinderen op gang helpt. Op www.brijderjeugd.nl vinden ouders alle informatie. Je kunt daar ook een afspraak maken voor een persoonlijk gesprek.

Betrapt, en dan?
Halt bepaalt aan de hand van een aantal factoren of jongeren incidenteel drugs gebruiken of dat er sprake is van een probleem. Natasja Smook van Halt vertelt: ‘Als eerste nodigen we de jongere met de ouders uit voor een gesprek. Halt vindt de betrokkenheid van ouders heel belangrijk. We gaan vervolgens in gesprek over het drugsgebruik, maar ook over andere zaken. Waarom doen ze het, weten hun ouders ervan en hoe gaan die daarmee om? We vragen naar de thuissituatie en hoe het op school gaat en signaleren regelmatig achterliggende problemen. We spreken de jongere ook zonder ouders. Dan worden er andere dingen verteld. Na het gesprek krijgen de jongeren aantal leeropdrachten over drugs die ze thuis maken. We maken een afspraak voor hen met hun ouders bij Brijder. Die nodigt de jongere met de ouders voor een gesprek. Zo leren de ouders met hun kinderen te praten over drugsgebruik. We merken dat veel ouders dat ook op prijs stellen. We maken daarin geen onderscheid tussen eenmalig of regelmatig drugsgebruik. De voorlichting is voor alle jongeren van toegevoegde waarde.’