PURMEREND - De basis van de stem ligt in het strottenhoofd. Hier wordt de luchtstroom in trilling gebracht, De stem wordt gevormd door de klankholte. Dit is de gehele ruimte tussen de stembanden en de lippen. Op www.dewarmestem.nl kunt u de beweging bekijken. Om een stem fit te houden dient men aandacht te schenken aan zowel de longen, het strottenhoofd en de klankholte.

Presbyfonie ( Bowing)

Stemkwaliteitsverandering door veroudering

Vanaf ongeveer het 60e levensjaar is in meer of mindere mate afname waar te nemen in het stemvolume, de duur waarin men een toon kan houden, afname speekselproductie en een minder stabiele stem (Prof. L. Raming 1995).

Factoren die van invloed kunnen zijn op dit proces bijvoorbeeld roken, verandering in de klankholte door kunstgebit of ‘droge’ slijmvliezen, verminderde longcapaciteit, dunner wordende stemplooien onder invloed van veranderende hormoonproductie of medicatie.

De meest te observeren stemverandering zal voor de man een stijging van de gemiddelde spreektoonhoogte zijn en voor de vrouw een daling van de gemiddelde spreektoonhoogte. Hiernaast kan frequent bij ademen en stemvermoeidheid ervaren worden. Niet roken, de vochthuishouding reguleren (drinken en stomen) en informatie over de mogelijkheden van de stem zijn van belang.

Uw stemtraining

Ouderen willen hun levenskwaliteit zo lang mogelijk op een zo hoog mogelijk niveau houden. Een fitte stem hoort hierbij! Om een lijf fit te houden doet men aan fitness. Om een stem fit te houden kunt u hetzelfde doen! En zoals ook voor fitness geldt: training dient ontspannen plaats te vinden

Glijtonen

Zoals gezegd brengen de stembanden de uitgaande luchtstroom in trilling. Door de toonhoogte te veranderen krijg je een wisselende spanning in de stembanden. Glijtonen oefenen de beweging in de stembanden. Begin geluid te geven vanuit een gemakkelijke toon en ga omlaag in toonhoogte.

Vanuit deze lage toon ga je omhoog, niet direct zo hoog mogelijk, dit bouw je langzaam op. Houdt uw hoofd recht. Deze reeksen van glijtonen kunt u variëren.

Duurtraining

Vanuit voldoende longcapaciteit (door bijvoorbeeld sporten en zingen) train je de coördinatie tussen de luchtuitademing en de sluiting van de stembanden. Hiervoor houdt u een toon zo lang mogelijk aan. Neem hiervoor een toonhoogte die ongeveer uw spreektoonhoogte is. De duur van de ontspannen aangehouden toon is voor een man gemiddeld 20 seconden en voor een vrouw 12 seconden.

Volume

Wellicht vraagt uw partner wegens slechthorendheid van u dat u luider moet spreken (met ontspannen stem!). Veek ouderen wonen alleen en spreken slechts weinig op een dag.U ervaart uw stemvolume dan al snel als luid als u alleen voor uzelf hardop zou spreken! Iedere dag de stem trainen door 20 minuten hardop te lezen is een mooie fitness voor uw stem. Neem hiervoor bijvoorbeeld een artikel uit de krant. Door na deze oefening ontspannen luid te roepen ( u roept bijvoorbeeld ‘kom je koffie drinken?’) en uw stem bewust ervaren, houdt u uw stem fit. Zorg ervoor dat u dit ontspannen doet door te roepen en niet te gaan schreeuwen.

Onderzoek van uw stem

De k.n.o.-arts kan middels onderzoek bepalen of er dunner wordende stemplooien waar te nemen zijn en of er sprake is van presbyfonie. Overige afwijkingen moeten uitgesloten worden. Indien de stemklacht niet te relativeren is en de levenskwaliteit hierdoor dermate negatief wordt ervaren, kan men zich voor een functionele revalidatie wenden tot een logopedist, gespecialiseerd in behandeling van de stem. Deze zal uw stem in beeld brengen, informatie geven over de oorzaak en adviezen geven. Zo nodig volgt training